مختصری درباره مدینه

یثرب، مدینه یا مدینهالنبی، نام شهری است در کشور پادشاهی عربستان سعودی واقع در شبه جزیره عربستان. این شهر در شمال ریاض و در میانه نجد قرار گرفته و آب و هوایی خشک و بیابانی با تابستان‌های داغ و زمستان‌های سرد دارد.
این شهر پس از هجرت پیامبر اسلام، به مدینهالنبی (شهر پیامبر) معروف شد، در اولین شب ربیع الاول سال ۱۴ بعثت، محمد (ص) به یثرب مهاجرت نمود و سرآغاز تاریخ مسلمانان (تاریخ هجری)، از همان سال می‌باشد.
یثرب از شهرهای باستانی است که در کتیبه‌های معینی از آن نام برده شده است. این شهر از جمله محل‌هایی بود که گروهی از نیروهای معینی در آن اقامت داشتند. پس از آن که روزگار دولت معینیان سپری گردید، سبائیان حکومت آن جا را در دست گرفتند. معروف است که حکومت‌های معین و سبا همواره در پی بسط سلطه و نفوذ خود در سرزمین‌های شمال عربستان بودند. همچنین در جغرافیای بطلمیوس دو بار از این شهر نام برده شده است، یک بار به نام ایاترپه و بار دیگر به نام ایاتریپا. استفان بیزانسی از این شهر به نام ایاتریپاپولیس یاد کرده است. این شهر در نزد راویان اخبار گذشته به نام اثرب و یثرب معروف است. برخی از راویان اخبار گمان برده‌اند که این شهر به دلیل انتساب به یثرب بن قانیه بن مهلائیل بن ارم بن عبیل بن عوص بن ارم بن سام بن نوح، بدین نام خوانده شده است و او نخستین کسی بود که هنگام پراکنده شدن خاندان نوح در این سرزمین فرود آمد.

دیدنی های مدینه

مسجد النبی

مسجد النبی یا حرم محمد بن عبدالله، همچنین مسجد نبوی یا مسجد پیغمبر، مسجد تاریخی مدینه است که در خاور شهر مدینه بنا شده است. این مسجد را پیامبر اسلام در سال نخست هجری و در نخستین روزهای ورود به مدینه به دست خود و به همراهی مهاجرین و انصار ساخت. آرامگاه پیامبر اسلام، که در منزل او واقع بود، پس از توسعه مسجد در آن قرار گرفت. این مسجد از معروف‌ترین مسجدهای مسلمانان و از مهم‌ترین زیارتگاه‌هایشان به شمار می‌آید.
پس از پایان بنای مسجد قبا، محمد و مهاجران مکی، در میان استقبال پر شور انصار و یثربیان، راهی مدینه شدند. همه قبایل مسلمان‌شده یثرب و پیرامونش، ضمن خوش‌آمدگویی به پیامبر، از او می‌خواستند تا در خانه و قبیله و منازلشان نشست کند، ولی ایشان ضمن اظهار مهر به لطف شیفتگان راه و رسمش، انتخاب محل سکونت را به قضای الهی سپرده بود.
پس از تغییر سوی قبله از بیت‌المقدس (شمال مسجد) به کعبه (جنوب مسجد)، پیامبر درب گشوده در دیوار جنوبی را مسدود کرد و درب دیگری گشود.
بنای مسجد همچنان ترکیب و شکل نخستش را تا سال ۷ نگه داشت و در این روزگار تغییری نکرد. در سال هفتم هجری پس از فتح دژهای خیبر به دست مسلمانان، سوی مدینه بازگشتند. ضرورت توسعه مسجد به خاطر افزایش روزانه جمعیت مسلمانان، در نظر پیغمبر و اصحابش آمد.

مسجد قُبا

مسجد قُبا نخستین مسجد جهان اسلام است که در بیرون شهر مدینه قرار دارد. نخستین سنگ های بنای این مسجد توسط محمد پس از مهاجرت او از مکه به مدینه گذاشته شد. قبا نام قریه‌ای در نزدیکی مدینه بوده است. مسجد در سال اول هجری، توسط پیامبر اسلام به پیشنهاد عمار یاسر و یا به تقاضای ساکنان محل در قبا بنا شد. آورده‌اند که پیامبر شخصا کار می‌کرد و خشت‌ها را حمل و تعبیه می‌کرد. پیامبر همچنین یک مرتبه در هفته در آن جا نماز می‌خواند.
این مسجد بارها بازسازی شده است. نخستین مرتبه در زمان عثمان و آخرین بار در سال ۱۴۰۵ هجری قمری. در آخرین بازسازی، رواق‌ها گسترش یافتند، چهار گلدسته به ارتفاع ۴۷ ساخته شد، شش گنبد بزرگ به قطر ۱۲ ساخته شد و در نهایت، مساحت شبستان به ۵۰۳۵ متر مربع افزایش یافت.

مسجد ذوالقبلتین

مسجد ذوالقبلتین، مسجدی است که در آن قبله مسلمانان در حین یکی از نماز ظهر از بیت المقدس به کعبه تغییر یافت. پیامبر اسلام دو رکعت از نماز ظهر را به سوی بیت‌المقدس و دو رکعت دیگر را به جانب کعبه گزارد. این امر در مسجد بنی‌سالم مدینه انجام شد، که بعدها به مسجد ذوالقبلتین یا دو قبله‌ای، مشهور گشت.
تغییر قبله از مسائل مهم کلامی و تاریخی اسلام است، محمد به مدت ۱۳ سال پس از بعثت در مکه و چند ماه (بین هفت تا هجده ماه) بعد از هجرت در مدینه، به سوی بیت المقدس نماز می‌خواند، ولی بعد از آن قبله تغییر یافت و مسلمانان مأمور شدند به سوی کعبه نماز بگزارند.
در این مدت مسلمانان مورد سرزنش یهود قرار داشتند، چرا که بیت‌المقدس در اصل قبله یهود بود، آن‌ها به مسلمانان می‌گفتند اینان از خود استقلال ندارند و به سوی قبله ما نماز می‌خوانند، و این دلیل آن است که ما برحقیم.
به علت وجود بت ها در کعبه مسلمانان در ابتدا وظیفه داشتند که به سوی بیت المقدس نماز بگزارند. و پس از رساندن این پیام به مخالفان خود در مکه برای بی پاسخ نماندن ایرادات یهودیان این بار موظف شدند نماز خواندن به جانب بیت المقدس (قبله یهودیان) را ترک کنند.